Wydarzenie zwieńczy obchody Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych w powiecie ostrowskim. Organizatorzy zapraszają na prawdziwe święto Niezłomnych. W ciągu dwóch dni 7 i 8 marca będzie można wziąć udział w kilkunastu różnych aktywnościach – warsztatach, wystawach, dyskusjach, koncertach i oczywiście pokazach filmów! Na wszystko obowiązuje wstęp wolny!
Festiwal Filmowy Niepokorni Niezłomni Wyklęci odbywa się zawsze na przełomie września i października w Gdyni, jednak w skróconej formie, pod nazwą Retrospektyw, pojawia się w miastach niemal całej Polski. Organizowane są wtedy pokazy wybranych filmów, widzowie mogą liczyć także na niespodzianki w postaci pokazów specjalnych czy premier. Projekcjom towarzyszą liczne inicjatywy, jak np. warsztaty i konkursy filmowe oraz stylizacji modowych, w ramach projektu Młodzi dla Historii, wystawy, koncerty, żywe lekcje historii oraz warsztaty aktywizujące lokalne środowiska pozarządowe. Retrospektywy są także okazją, aby podczas uroczystej Gali uhonorować bohaterów niepodległościowych z danego regionu naszymi statuetkami: Sygnet Niepodległości i Drzwi do Wolności.
Dlaczego Retrospektywa przyjedzie właśnie do Ostrowi Mazowieckiej?
Powiat Ostrowski zajmuje bardzo ważne miejsce na trasie Retrospektyw, wsławił się bowiem jako jeden z aktywniejszych regionów na mazowiecko-podlaskim pograniczu w walce z terrorem komunistycznym. Było to też powodem ubeckich represji zakrojonych na szeroką skalę. Według historyków przeprowadzono na tych terenach ponad 600 obław. Szacuje się, że w walkach, w wyniku wyroków, a także w skrytobójczych morderstwach zginęło co najmniej 400 żołnierzy i działaczy podziemia antykomunistycznego. Ponadto promoskiewskim władzom udało się zlikwidować dotychczasowe lokalne elity, a w ich miejsce powołać swoich namiestników. Aby tego dokonać, w powiecie ostrowskim z powodów politycznych aresztowano ponad 1,5 tys. osób, a blisko 6,5 tys. objęto inwigilacją UB.
„Szacuje się, że w czasach PRL ponad 1,5 miliona osób zostało zamordowanych lub było więzionych – oznacza to, że właściwie w co trzeciej, co czwartej rodzinie był ktoś, kto działał w konspiracji. Jednak terror komunistyczny sprawił, że wiedza o losach bohaterów w wielu rodzinach pozostawała często wyparta i z czasem się zatarła. Dziś nadszedł czas przywoływania pamięci o nich, a często wręcz wydrapywania ich ze zbiorowej niepamięci” – powiedział Arkadiusz Gołębiewski, twórca Festiwalu NNW.
Kilkanaście wydarzeń w dwa dni Retrospektywy
Najbardziej znanym Żołnierzem Niezłomnym Ziemi Ostrowskiej był rotmistrz Witold Pilecki, rotmistrz kawalerii Wojska Polskiego, współzałożyciel Tajnej Armii Polskiej, żołnierz Armii Krajowej, więzień i organizator ruchu oporu w Auschwitz-Birkenau (zwany „Ochotnikiem do Auschwitz”). Autor pierwszych na świecie raportów o Holokauście, tzw. „Raportów Pileckiego”. Oskarżony i skazany przez władze komunistyczne Polski Ludowej na karę śmierci. Wyrok został wykonany w 1948 r.
Część wydarzeń, które odbędą się w ramach Retrospektywy, będą powiązane z tą niezwykłą postacią. 7 marca odbędzie się m.in. pokaz pierwszego filmu o rotmistrzu Pileckim pt. „Witold” w reżyserii Tadeusza Pawlickiego. Zdjęcia do filmu realizowano m.in. w Ostrowii Mazowieckiej. Widzowie będą mieli również unikalną okazję by wziąć udział w prezentacji filmów w technologii wirtualnej rzeczywistości (Virtual Reality), w tym właśnie o rotmistrzu Pileckim. Wydarzenie przygotuje aktor Jacek Rozenek, Prezes Fundacji Virtuti Artis, który poprowadzi również uroczystą Galę Retrospektywy. „Zaprezentujemy dwa filmy: »Pilecki« – ukazujący trzy ostatnie minuty z życia rotmistrza Witolda Pileckiego oraz »Inka« – fragment przesłuchania Danuty Siedzikówny. Pokaz filmów poprzedzi krótkie wprowadzenie, aby widzowie poznali najpierw kontekst historyczny i oglądając wiedzieli, w jaki sposób i dlaczego doszło do tych dramatycznych sytuacji przedstawionych w naszych projektach” – powiedział Jacek Rozenek.
Podczas dwóch Dni Retrospektywy organizatorzy przewidzieli bardzo dużo ciekawych aktywności dla młodego pokolenia mieszkańców Ostrowii Mazowieckiej. Od lat w ramach projektu "Młodzi dla Historii" przygotowywane są specjalne warsztaty i konkursy dla młodzieży – filmowy „Nagraj dziadka komórką” oraz stylizacji modowych, a także żywe lekcje historii – w Ostrowii poprowadzi je pan Ryszard Ejchelkraut, znany lokalny historyk i działacz społeczny. Dzięki warsztatom i ciekawym spotkaniom młodzi często odnajdują w sobie pasję do poznawania najnowszej historii Polski, historii swoich rodzin i lokalnych bohaterów. Po pasjonujących meandrach zawodu filmowca, aktora czy kostiumologa, będą prowadzić młodzież profesjonaliści ze środowiska filmowego. Swoim doświadczeniem z pracy na planie i na deskach teatru podzieli się m.in. Piotr Cyrwus, który po Gali Retrospektywy zaprezentuje monodram „Zapiski Oficera Armii Czerwonej”.
Najważniejszym momentem gali będzie tradycyjnie uhonorowanie naszych bohaterów – za życia i pośmiertnie, oraz osób, które wspierały żołnierzy, Sygnetami Niepodległości i Drzwiami do Wolności. Galę uświetnią występy artystyczne gwiazd. Na scenie pojawią się: Łukasz Juszkiewicz z zespołem, finalista the Voice of Poland oraz Alicja Szemplińska, finalistka programu Hi, Hit Hurra!
Oczywiście podczas Retrospektywy będzie można obejrzeć wiele ważnych filmów dokumentalnych poświęconych polskiej drodze ku wolności 1939-89, które były prezentowane podczas Festiwalu NNW w Gdyni, jak: „Krótkie popołudnie na Mazurach” Marii Dłużewskiej, zdobywczyni Złotego Opornika w 2018 r.; filmy Arkadiusza Gołębiewskiego: „Kochankowie z lasu”, „Kwatera Ł” oraz „Inka. Zachowałam się jak trzeba”; a także filmy nagrodzone w projekcie Młodzi dla Historii: „Miłość nas wyzwoli” Anny Bajun oraz „Ojciec i Syn” Aleksandry Kościelnej.
Od dwóch lat podczas Retrospektyw przygotowywane są także warsztaty aktywizujące lokalne środowiska pozarządowe. Organizatorzy festiwalu inspirują podczas nich do podejmowania działań oddolnych, służą wiedzą i pomocą, podpowiadają, jak pozyskać granty, np. z programu „Fundusz Inicjatyw Obywatelskich” (FIO), z których dofinansowane są Retrospektywy. Warsztaty odbędą się również podczas wydarzeń w Ostrowii Mazowieckiej.
Zapraszamy 7 i 8 marca od godz. 9.00 do Starej Elektrowni przy ul. 11 Listopada 7! Na wszystkie wydarzenia obowiązuje wstęp wolny!
Projekt Retrospektywy Festiwalu NNW dofinansowany jest z Funduszu Inicjatyw Obywatelskich.
